Podstawowe obszary przepisów prawnych
Najważniejszym pojęciem powtarzającym się w regulacjach prawnych dotyczących naklejek na produkty jest – świadomy wybór klienta. Gdybyśmy mieli posłużyć się formalnym cytatem,
„dotyczą wszystkich etapów łańcucha żywnościowego, podczas których informacje na temat żywności są przekazywane konsumentom, w tym wszelkich środków spożywczych przeznaczonych dla konsumenta finalnego, produktów dostarczanych przez i do zakładów żywienia zbiorowego, a także usług gastronomicznych świadczonych przez przedsiębiorstwa transportowe”
Po pierwsze – co zrozumiałe w realiach nowoczesnego handlu – każdy powinien wiedzieć co kupuje. Każdy z nas również, za pomocą drukowanej etykiety, powinien być poinformowany o normach międzynarodowych lub krajowych, jakie spełnia produkt. Są to normy bezpieczeństwa, zastrzeżenia i zalecenia zdrowotne oraz normy dotyczące ochrony środowiska (oznakowania unijne CE). To standardowe i usystematyzowane przepisy z zakresu zarządzania produkcją i jakością. Oczywiście nie na każdej nalepce na produkt te dane mogą się znaleźć, gdyż zwyczajnie mogą wyrobu lub typu wytwórcy nie dotyczyć (np. produkty bazowe, nieprzetworzone, surowe). Jednak obowiązkiem – nie tylko zaleceniem – przedsiębiorców i hodowców jest znajomość oraz implementacja określonych reguł w swoim procesie produkcyjnym.
Pośród unijnych przepisów obowiązujących również Polskę w różnych gałęziach gospodarki, znajduje się ogromna ilość szczegółowych rozporządzeń Parlamentu oraz Komisji – określających również zadania Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności. Unia Europejska specjalny nacisk kładzie na etykietowanie zgodne z normami CE dla następujących grup wytwórstwa:
- oznakowanie energetyczne i energooszczędne
- etykietowanie produktów rybołówstwa
- znaki jakości produktów rolnych
- etykietowanie i znaki jakości środków spożywczych
- logo produkcji ekologicznej UE
- etykietowanie chemikaliów
Niezbędne elementy etykiety produktowej
W zakresie polskich wewnętrznych przepisów prawnych obowiązuje Ustawa z 2014 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. To podstawowy dokument wyjściowy w ramach którego, naturalnie, rozwinęły się zasady dobrych praktyk i przepisy szczegółowe. Eksperci mówią tu o zapewnieniu bezpieczeństwa zdrowotnego i ekonomicznego ludzi. Przypomnijmy jednak podstawy – etykieta produktowa czy naklejka na kosmetyk musi zawierać:
- nazwę produktu (może zawierać się w logotypie, być zastrzeżona lub podstawowa)
- skład produktu (składnik o największej procentowej zawartości umieszczony jako pierwszy)
- składniki niestandardowe (np. wyrób „seropodobny”)
- ilość netto produktu i udział procentowy/gramaturowy elementów
- informacje o wartości odżywczej produktu
- informacje o alergenach w produkcie oraz w wykorzystywanych w zakładzie produkcyjnym
- informacje o dodatkowych substancjach słodzących lub produktach z korzenia lukrecji (wpływ na diabetyków oraz hipertensję)
- kraj pochodzenia (właściwość terytorialna, importer)
- specjalne warunki przechowywania (temperatura, wilgotność, zacienienie)
- trwałość produktu (minimalna data przydatności lub maksymalny okres przydatności do spożycia/wykorzystania)
- instrukcja użycia/zastosowania (w szczególności produkty instant, aktywowane cieplnie, mrożonki)
- rzeczywista zawartość alkoholu dla produktów alkoholowych powyżej 1,2% jego objętości
